
کتاب «مردی برای یک روز» توسط اروین یالوم، روانپزشک و بنیانگذار روانشناسی وجودی نوشته شده است. یالوم در این کتاب از دو چالش مهم انسان در زندگی اش یعنی زندگی معنادار و مواجهه با مفهوم مرگ در قالب داستان های جذاب صحبت می کند. این کتاب شامل 10 داستان واقعی است که از ملاقات های او با مشتریانش گرفته شده است. علاوه بر ارزش هنری این کتاب، باید به ارزش علمی آن برای فارغ التحصیلان روانشناسی و کسانی که به عنوان درمانگر مشغول به کار هستند نیز اشاره کنیم. در این مقاله شما را با این اثر ارزشمند یالوم آشنا می کنم.
آشنایی با کتاب انسان برای یک روز اروین یالوم
انسان موجودی روزانه است که به آن روزمرگی نیز می گویند. این کتاب یکی از آثار زیبای اروین یالوم است که دیدار خود با ده درمانگر خود را به صورت جداگانه و به صورت روایی بازگو می کند. او این کتاب را در 84 سالگی (2015) نوشت و نامش را بر آن نهاد کتاب تأملات مارکوس اورلیوس، فیلسوف بزرگ و امپراتور روم انتخاب شده است نه تنها عنوان کتاب، بلکه ایده های وجودی پایه گذاری شده توسط یالوم نیز میراث مارکوس اورلیوس است.
مارکوس اورلیوس فیلسوف رواقی و یکی از امپراتوران بزرگ روم بود که در سال 121 پس از میلاد متولد شد. او کتابی به نام بازتاب ها نوشت و در آن عقاید خود را در مورد مسائل اساسی زندگی بشر بیان کرد. او در تأملات خود با نگاهی درون نگر، خواننده را با مفاهیمی چون حدود زندگی، ناپایداری شرایط، قوانین منطقی و اعمال درست آشنا می کند. و سعی می کند مخاطب خود را به خودشناسی تشویق کند.
ما موجودات زودگذری هستیم. این که یادآوری باشد یا سپرده، مهم نیست. همه چیز زودگذر است، چه خاطره باشد و چه آنچه به یادگار مانده است. اکنون زمانی است که همه چیز را فراموش کرده اید. و زندگی زمانی ادامه دارد که همه شما را فراموش کنند. به یاد داشته باشید که به زودی هیچ کس و هیچ کجا نخواهید بود.
مارکوس اورلیوس – فکر کنید
بر اساس واقعیت؟!
نکته جالب در مورد آثار یالوم این است که شخصیت ها تخیلی نیستند، بلکه جویندگان واقعی هستند. شاید از خود بپرسید که چگونه این روانشناس معروف حریم خصوصی افراد را زیر پا می گذارد و راز مراجعه کنندگان خود را برای همه فاش می کند؟ در پاسخ باید بگویم که هیچ اصل اخلاقی را زیر پا نمی گذارد. این داستان ها از نام های تخیلی استفاده می کنند. از طرفی او محتوای داستان را تا حد امکان تغییر داده است. او علاوه بر این موارد پا را فراتر گذاشته و از هر فردی برای انتشار مطلب اجازه می گیرد.
بر اساس اصل محرمانه بودن، هویت مشتریانم را تا حد زیادی تغییر داده ام و در برخی موارد داستان زندگی مشتریانم را با آنها مخلوط کرده ام. گاهی صحنه های تخیلی می ساختم. من پیش نویس نهایی را به داورانی که در قید حیات بودند نشان دادم و از آنها اجازه کتبی برای انتشار گرفتم.
اروین یالوم
چرا باید این کتاب را بخوانیم؟
اروین یالوم در این کتاب به دو موضوع مهم می پردازد. اول، این چگونه یک زندگی معنادار داشته باشیم. و دومی این است چگونه با پایان اجتناب ناپذیر این زندگی کنار بیاییم. این دو چالش نه تنها برای یالوم و خودش وجود دارد، بلکه هر انسانی با این دو مورد دست و پنجه نرم می کند. او در این کتاب می کوشد به این پرسش ها و چالش های عمیق فلسفی پاسخ و راه حلی مناسب بدهد.
آنچه یالوم در آثارش به درمانگران می آموزد این است که پیروی از چارچوب ها، اصول و روش های درمانی بدون همدلی و صمیمیت با مراجع کافی نیست. اما در این صمیمیت باید مرزها را رعایت کرد. بر خلاف بسیاری از درمانگران، او معتقد است که اگر گفتن داستان زندگی خودش به بهبودی مراجع کمک کند، این کار را خواهد کرد. اما این تصمیم به این معنا نیست که روانشناس هر چه می خواهد بگوید و موضوعی که گفته می شود باید در نگرش نسبت به مراجعه کننده نقش داشته باشد.
درباره نویسنده
اروین یالوم یک روانپزشک و نویسنده اگزیستانسیالیست آمریکایی است. پدر و مادر او در اصل یهودیانی بودند که در روسیه زندگی می کردند و قبل از تولد او به آمریکا مهاجرت کردند. یالوم در سال 1956 در رشته پزشکی فارغ التحصیل شد. سپس تحصیلات خود را در رشته روانپزشکی ادامه داد و در سال 1960 فارغ التحصیل شد. از سال 1963 استاد دانشگاه استنفورد بود. با ارزش ترین اثر او پایه و اساس رویکرد روانشناسی وجودی است. او چندین کتاب و مقاله نوشته و جوایز مختلف علمی و ادبی را دریافت کرده است که نشان از برتری قلم او دارد.

نقد کتاب «یک آدم برای یک روز
من با استفان آرتور پینکر، روانشناس و زبان شناس معروف کانادایی موافقم که در مورد کتاب انسان موجودی یک روزه است می گوید: “ما باید انتشار این کتاب را جشن بگیریم!” اروین یالوم در این کتاب نه تنها داستان های جذابی را ارائه می کند که هر خواننده ای را به خود جذب می کند. بلکه مانند دیگر آثار او راه ها و آداب روان درمانی را به درمانگران جوان و کم تجربه می آموزد. چیزی که در مورد برخی از کارهای یالوم توجه من را جلب می کند توجه مداوم به پیری و مرگ انسان است.
وقتی آثارش را می خوانیم احساس می کنیم که مرگ را پشت درب اتاق درمانش می بیند و گاهی با بیمارانش درباره آن صحبت می کند. البته نباید این جمله را اشتباه متوجه شویم; با اینکه یالوم پیرمردی است، اما مانند یک جوان برای زندگی خود می جنگد و همیشه به زندگی امیدوار است. در این مورد باید ذکر شود کتاب هنر شفا من آن را دارم که می گوید: “وقتی خوب زندگی کردن را یاد بگیری، خوب مردن را هم یاد خواهی گرفت”. به هر حال مرگ واقعیتی است که روزی برای هر یک از ما اتفاق خواهد افتاد. نکته جالب دیگر در آثار او به چشم می خورد، او در هر کتاب به کتاب های دیگرش ارجاع می دهد که مخاطب را به خواندن آثار دیگرش جذب می کند. پس می توان گفت که او بازاریابی ادبی او یک مهارت منحصر به فرد دارد!
فهرست کتاب
- فصل 1: درمان معیوب
- فصل دوم: طهارت
- فصل سوم: عربی
- فصل 4: مالی، متشکرم
- فصل پنجم: منو نگیر
- فصل ششم: مراقب فرزندان خود باشید
- فصل هفتم: افسوس، گذشته را باید پشت سر گذاشت
- فصل 8: برو گم شو، به دنبال بیماری کشنده خودت باش: احترام به الی
- فصل نهم: سه بار گریه کردن
- فصل دهم: انسان موجودی یک روزه است
خلاصه داستان ها
- درمان نادرست: پل اندروز نویسندهای است که در نوشتن کتابهایش مشکل دارد و معتقد است که از نویسندگی برخوردار است. او مردی 84 ساله است که آمدنش نزد روانکاو کمی عجیب به نظر می رسد. اما عجیبتر این است که او در یک جلسه به آنچه میخواهد میرسد و یالوم را با یک معمای حلنشده ترک میکند.
- پاکیزگی: چارلز، تاجری عالی رتبه و خوش تربیت، به یالوم می آید، با وجود شرایط زندگی، تحصیلات عالی و خانواده مشهور، احساس پوچی و پوچی درونی می کند. او با یالوم در مورد رویاهایش و گناهی که احساس می کند صحبت می کند. او با از دست دادن، مفهوم مرگ و ترس از آن دست و پنجه نرم می کند. یالوم به او می آموزد که در لحظه زندگی کند و از دارایی های ارزشمندش قدردانی کند. زیرا مرگ اجتناب ناپذیر است.
- عربسک: ناتاشا، یک زن سالم هفتاد ساله روسی، با عکسی از دوران جوانی اش به اروین می آید. ناتاشا احساس می کند در زندگی گم شده است و نمی تواند راه خود را به زندگی پیدا کند. یالوم با پرسش های هوشمندانه خود می فهمد که ناتاشا از عشق مادرش سوء استفاده نکرده است. و از عشق دوران جوانی به او گفت.
- مولی، ممنون: این داستان یادآور خود یالوم است. او در مراسم تشییع جنازه مولی، زنی سخت کوش که سال ها دفتردار اروین بود، شرکت می کند. او در این مراسم آلوین کراس رادیولوژیست بیمارستان استنفورد را می بیند که سال ها پیش مشتری او بود. اروین در این داستان به ما می گوید که درمانگر نباید از تغییر روش در روند درمان بترسد.
- منو نگیر: ریک اوونز، مرد 77 ساله ای که همسرش را از دست داده و به خانه سالمندان در جورجیا نقل مکان کرده است، نمی تواند خود را با شرایط جدید وفق دهد. او قبلاً مدیر کل بود و پس از مرگ همسرش تصمیم به نقل مکان گرفت. او نمی خواهد تغییرات را بپذیرد و معتقد است که خودانگیختگی نقش مهمی در زندگی او دارد. در واقع او نمی خواهد با همسالان خود باشد زیرا از مرگ می ترسد.
- مراقب فرزندان خود باشید: یالوم در مراسم تشییع جنازه استراید که خودش روانکاو بود شرکت کرد. مراسمی که طعم سنتی ندارد. او در این مراسم از اظهارات اعضای خانواده و نزدیکان استرید در مورد او غافلگیر می شود. او سخنان آسترید را به خاطر می آورد که می گفت نگهبان سرد و خشن به او گفته مراقب فرزندانت باش. این جمله تأثیر مهمی بر زندگی استراید گذاشت و همان رهبر از یالوم خواست تا در این مراسم با او ملاقات کند. بالاخره یالوم راز این جمله را فهمید.
- افسوس، گذشته را باید پشت سر گذاشت: سالی زنی زیباست که در 60 سالگی می خواهد حرفه خود را تغییر دهد و نویسنده شود. جالب اینجاست که او با نویسندگی بیگانه نیست، اما این کار را از جوانی شروع کرده و نوشته هایش را در جعبه ای مهر و موم کرده است! او به سالی کمک می کند تا بر ترس خود از نوشتن غلبه کند و با داستانی که سال ها او را آزار می دهد و در آن جعبه قرار دارد روبرو شود. داستانی که از 13 سالگی عامل رنج او بوده است.
- گم شده است: این داستان ادای احترام به الی است. با وجود مرحله پیشرفته سرطان، او به دنبال راهی برای زندگی است. در این داستان یاد می گیریم که در هر موقعیتی باید با تمام وجود زندگی کنیم.
- سه بار گریه کن: در این داستان ما هلنا را همراهی خواهیم کرد. زنی زیبا که هنگام ملاقات با یالوم سه بار گریه می کند. هلنا چند ماه پیش بیلی (دوست و هم اتاقی اش) را از دست داد و در سوگ مرگ او نشسته است. اما عامل دیگری بر ناراحتی او افزود. هلنا به تازگی مجوز گرفته و به عنوان روانشناس بالینی مشغول به کار است. او متوجه می شود که بیلی مبتلا به اختلال دوقطبی است و از ایمیلی که قبل از مرگ برای او فرستاده ناراحت است.
- انسان موجودی یک روزه است: داستان با ملاقات جارود شروع می شود. او یک متخصص پوست 32 ساله است که رابطه عاشقانه اش با ماری در حال از هم پاشیدن است. یالوم در این داستان جارود را که با آثار مارکوس اورلیوس آشناست، با کمک برخی از نوشته های فیلسوف راهنمایی می کند.
گزیده ای از کتاب یک روز مرد
آقای دکتر یالوم به راهنمایی نیاز دارم. من رمان شما وقتی نیچه گریست را خواندم و میخواهم بدانم آیا حاضرید به نویسندهای که از انسداد نویسنده رنج میبرد کمک کنید؟
پل اندروز
شکی نیست که پل اندروز می خواست با این ایمیل علاقه و توجه من را جلب کند و موفق شد. من هرگز به سینه نویسنده همکارم دست نمی زنم. وقتی به بلاک نویسنده فکر می کنم، متوجه می شوم که چقدر خوش شانس هستم که این هیولا هرگز مرا آزار نداده است. با این حال، من مشتاق بودم که به او کمک کنم تا بر این مشکل غلبه کند. ده روز بعد، پل اندروز برای جلسه ما حاضر شد. با دیدن ظاهرش شوکه شدم. بی دلیل انتظار نداشتم با نویسنده میانسال، سرحال و شاید کمی خسته، ملاقات کنم، اما مردی که وارد اتاق من شد پیرمردی چروکیده بود. کمرش قوس دار بود انگار که با اجبار کف اتاقم را اسکن می کرد. همانطور که او به آرامی وارد اتاق می شد، تعجب کردم که چگونه توانست به دفتر بالای تپه Race برسد. کیف کهنه اش را از او گرفتم تا اینکه تقریباً صدای ناله های مفاصلش شنیده شد. دستش را گرفتم و به سمت صندلی بردم.
“متشکرم، متشکرم، مرد جوان. شما چند سال دارید؟”
جواب دادم: هشتاد سال.
“آه، اگر می توانستم دوباره هشتاد ساله شوم.”
“شما چطور؟ شما چند سالتونه؟”
“هشتاد و چهار. بله، درست است، 84. می دانم که شما شوکه شده اید. بیشتر مردم فکر می کنند من سی ساله هستم!”
با دقت به صورتش نگاه کردم و یک لحظه چشمانمان قفل شد. با چشمان شیطان و لبخند بازیگر گوشه لبش مسحور شدم. همانطور که در سکوت نشسته بودیم و به هم نگاه می کردیم، هر دویمان را به عنوان مسافران کشتی تصور کردم که درخشش و گرمای دوستی قدیمی را تجربه می کنیم. مسافرانی که در شبی مه آلود و سرد روی عرشه این کشتی می نشینند تا با هم صحبت کنند و متوجه شوند که در کنار هم بزرگ شده اند.
مشخصات کتاب
نام فارسی: انسان موجودی یک روزه است; و داستان های دیگر از روان درمانی
نام انگلیسی: موجودات روز؛ و دیگر داستان های روانشناسی
نویسنده: اروین یالوم
مترجم: نازی اکبری
ناشران: انتشارات ققنوس
شابک: 8-232-278-600-978