استرس روشی است که بدن به هر نوع تقاضا یا تهدیدی واکنش نشان می دهد. هنگامی که خطر را احساس می کنید، واقعی یا خیالی، سیستم دفاعی بدن در یک فرآیند سریع و خودکار به نام پاسخ جنگ یا گریز فعال می شود.
این واکنش برای محافظت از انسان شروع می‌شود و در صورت کارکرد صحیح، تمرکز، انرژی و هوشیاری را افزایش می‌دهد تا بتواند در مواقع اضطراری جان انسان‌ها را نجات دهد، مثلاً اقدام سریع‌تر و قدرت پا بیشتر برای توقف در برخورد. موقعیت حادثه
همچنین این احساس به ما کمک می کند تا با چالش ها روبرو شویم. به عنوان مثال، زمانی که میل به تماشای تلویزیون است، فرد را مجبور می کند که برای تکمیل یک پروژه روی کار تمرکز کند یا برای امتحان بی وقفه مطالعه کند.
اما پس از مدتی دیگر مفید نیست و اثرات استرس بر سلامت، خلق و خو، بهره وری، روابط و کیفیت زندگی انسان تأثیر می گذارد. اگر اغلب احساس نگرانی می کنید، وقت آن است که با دانستن علت استرس و انواع آن به دنبال راه هایی برای درمان و بهبود کیفیت کلی زندگی خود باشید.
انواع استرس
آنها به طور کلی به چهار نوع یا دسته تقسیم می شوند:
فیزیکی: تروما (آسیب، عفونت، جراحی)، کار/تلاش شدید فیزیکی، قرار گرفتن در معرض آلودگی های محیطی، بیماری، خستگی، کمبود اکسیژن، هیپوگلیسمی I (کاهش قند خون)، عدم تعادل هورمونی و/یا بیوشیمیایی، رژیم غذایی (کمبود مواد مغذی، آلرژی غذایی). و حساسیت ها، عادات غذایی ناسالم)، کم آبی، سوء مصرف مواد، و ناهماهنگی/عدم تعادل اسکلتی عضلانی از جمله عوامل استرس فیزیکی هستند.
از نظر روانشناسی: انواع آن عبارتند از: عاطفی (نارضایتی، ترس، ناامیدی، غم، خشم، ناراحتی/غم)، شناختی (بیش از حد اطلاعات، اضطراب، گناه، شرم، حسادت، مقاومت، دلبستگی، انتقاد از خود، نفرت از خود، کمال گرایی غیر قابل اجرا، اضطراب). حملات پانیک، احساس نکردن خود، عدم احساس واقعی بودن، و احساس خارج از کنترل/خارج بودن از کنترل) و فشارهای ادراک شده (باورها، نقش ها، داستان ها، نگرش های مختلف).
روانی – اجتماعی: به مشکلات رابطه/ ازدواج (همسر، خواهر و برادر، فرزندان، خانواده، کارفرما، همکاران، کارفرما)، فقدان حمایت اجتماعی، کمبود منابع برای بقای کافی، از دست دادن شغل/سرمایه گذاری/پس انداز، از دست دادن عزیزان. به این می گویند ورشکستگی، توقیف و سلب مالکیت.
روانی – معنوی: این نوع دیگری از استرس است که فرد به دلیل بحران ارزش ها، معنا و هدف و عدم تطابق با باورهای معنوی اصلی خود دچار آن می شود.
به طور کلی استرس کنترل نشده عوارضی بر بدن وارد می کند که به آن بیماری روان تنی نیز می گویند و شامل علائمی مانند سردرد، تپش قلب، درد و رنج جسمی/شناختی/عاطفی، کوچک شدن و تنفس کم عمق، دست های سرد، خستگی است. تهوع، اضطراب، آلرژی، آسم، سندرم های خودایمنی مرتبط با سیستم ایمنی ناکارآمد، فشار خون بالا و اختلالات گوارشی مانند اسهال، ناراحتی معده و زخم اثنی عشر.
سطح استرس
بر اساس تحقیقات انجام شده در زمینه انواع استرس در روانشناسی، این احساس را می توان به سه سطح اصلی تقسیم کرد:
استرس حاد
این ناشی از واکنش بدن به یک موقعیت جدید یا چالش برانگیز است و بارزترین مثال آن احساسی است که با نزدیک شدن به مهلت پروژه به شما دست می دهد.
ما حتی می توانیم این نوع احساس را در نتیجه چیزی که دوست داریم تجربه کنیم. مانند یک سواری هیجان انگیز روی ترن هوایی یا دستیابی به یک دستاورد شخصی خارق العاده. نوع حاد آن کوتاه مدت است و معمولاً احساسات و بدن خیلی زود به حالت عادی باز می گردد.
استرس اپیزودیک حاد
این زمانی است که استرس حاد به طور مکرر رخ می دهد، مانند ضرب الاجل های کوتاه مکرر یا احساس کارکنان مراقبت های بهداشتی در طول یک بیماری همه گیر. در این سطح فرد زمان کافی برای بازگشت به حالت آرامش را ندارد و آثار منفی این احساس در او انباشته می شود.
استرس مزمن
این نتیجه عوامل استرس‌زای طولانی‌مدت است، مانند زندگی در محله‌ای با جرم و جنایت یا دعوای مداوم با شریک زندگی. این احساس اضطراب بی پایان به نظر می رسد و اکثر مردم یافتن راه حلی برای مقاومت در برابر فشار مزمن روانی را دشوار می دانند.
چرا استرس داریم؟
موقعیت ها و فشارهایی که باعث ایجاد اضطراب می شوند به عنوان عوامل استرس زا شناخته می شوند. هر چیزی که بیش از حد به شما فشار بیاورد می تواند استرس زا باشد. این شامل رویدادهای مثبتی مانند ازدواج، خرید خانه، رفتن به دانشگاه یا ارتقای شغلی است. البته همه استرس های روانی ناشی از عوامل بیرونی نیستند و می توانند درونی باشند و منشأ داشته باشند مانند افکار منفی درباره اتفاقاتی که هنوز رخ نداده اند.
در نهایت، علت استرس، حداقل تا حدی، به نحوه درک شما از آن بستگی دارد. چیزی که برای شما استرس زا است ممکن است برای دیگران اینطور نباشد و حتی از آن لذت ببرند. در حالی که سخنرانی در جمع برای برخی افراد ترسناک است، برخی دیگر عاشق زندگی در مقابل میکروفون هستند. در حالی که مراقبت از سالمندان برای برخی افراد دشوار است، برخی دیگر آن را یک نعمت می دانند. علل خارجی رایج اضطراب عبارتند از:
- زندگی بزرگ تغییر می کند
- محل کار یا مدرسه
- مشکلات رابطه
- مشکلات مالی
- بیش از حد شلوغ
- بچه ها و خانواده
علل داخلی رایج عبارتند از:
- بدبینی
- تفکر سفت و سخت، عدم انعطاف پذیری
- خودگویی منفی
- انتظارات غیر واقعی / کمال گرایی
- این همه یا هیچ است
طبق مقیاس هلمز و راهه، ده رویداد استرس زا در زندگی بزرگسالان وجود دارد که می تواند باعث اضطراب شود. اگرچه برخی از آنها جزو رویدادهای مثبت یا خنثی در زندگی هستند، اما می توانند فشار روانی زیادی ایجاد کنند که در بیشتر موارد ناشی از احساس از دست دادن یا ترس از تغییر است. شامل:
- مرگ همسر
- طلاق
- جدایی بدون طلاق
- حبس
- فوت یکی از اعضای نزدیک خانواده
- جراحت یا بیماری
- ازدواج
- از دست دادن شغل
- آشتی زناشویی
- بازنشستگی
علائم و نشانه های استرس
خطرناک ترین چیز در مورد استرس این است که گاهی اوقات بدون اینکه خودمان متوجه شویم تأثیر منفی بر زندگی ما می گذارد. آنقدر آهسته وارد زندگی می شود که گاهی اوقات به آن عادت می کنیم و آن را بخشی از زندگی می دانیم. این در حالی است که عوارض خود را به ما تحمیل می کند. دانستن علائم آن به انجام اقدامات مناسب در زمان مناسب کمک می کند. علائم استرس به چند دسته تقسیم می شوند. شامل:
علائم شناختی:
- مشکلات حافظه
- ناتوانی در تمرکز
- قضاوت بد
- فقط یک نظر منفی
- افکار مضطرب یا مسابقه ای
- اضطراب مداوم
علائم عاطفی:
- افسردگی یا ناراحتی عمومی
- اضطراب و نگرانی
- تحریک پذیری، تحریک پذیری یا عصبانیت
- تنهایی و انزوا
- سایر مشکلات سلامت روانی یا عاطفی
علائم جسمی:
- درد
- اسهال یا یبوست
- حالت تهوع، سرگیجه
- درد قفسه سینه، نبض سریع
- از دست دادن میل جنسی
- احساس سرماخوردگی یا آنفولانزای مکرر دارید
علائم رفتاری:
- خوردن خیلی کم یا زیاد
- شما زیاد یا خیلی کم می خوابید
- کناره گیری از دیگران
- به تعویق انداختن یا نادیده گرفتن مسئولیت ها
- استفاده از الکل، سیگار یا مواد مخدر تفریحی
- عادات عصبی (مانند جویدن ناخن، قدم زدن)
اثرات استرس چیست؟
اقدامات به موقع برای درمان استرس از اثرات منفی آن بر زندگی فرد جلوگیری می کند. با این حال، اضطراب مزمن می تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی شود، مانند:
اختلالات اضطرابی
اختلالات اضطرابی به صورت ناتوانی در کنترل واکنش های هیجانی به موقعیت ها ظاهر می شود. این اختلالات اغلب شامل ترس و اضطراب مداوم است که مانع از عملکرد صحیح آنها در زندگی روزمره می شود. اضطراب مرتبط با اختلالات پانیک عواقب بلندمدت جدی برای سلامت جسمانی دارد. حملات پانیک، اختلال هراس و PTSD همه انواع اختلالات اضطرابی هستند.
افسردگی
افسردگی اغلب به صورت احساس درماندگی و عزت نفس پایین ظاهر می شود. انگیزه، سرزندگی و خلاقیت را از بین می برد و اغلب با از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت هایی که زمانی از آن لذت می بردید همراه است. اختلال افسردگی اساسی (MDD) نیز بر تفکر، احساسات و رفتار تأثیر می گذارد.
از کار افتاده
فرسودگی شغلی یکی از عوارض استرس است که منجر به خستگی ذهنی، عاطفی و جسمی می شود. این مشکل اغلب با شک به خود، احساس جدایی از دنیا و دیدگاه منفی همراه است.
مشکلات گوارشی
اضطراب می تواند بر سرعت حرکت غذا در روده های ما تأثیر بگذارد و بنابراین می تواند باعث ایجاد چندین اختلال گوارشی مانند: سندرم روده تحریک پذیر، بیماری التهابی روده و زخم معده شود. تحقیقات نشان می دهد که اضطراب مزمن می تواند سد روده ما را ضعیف کند و در نتیجه سیستم ایمنی بدن ما را به خطر بیندازد.
بیماری قلبی
هنگامی که احساسات مزمن اضطراب منجر به دوره های طولانی افزایش سطح آدرنالین و کورتیزول می شود، عواقب جدی برای قلب دارد. فشار خون بالا منجر به سفت شدن رگ ها می شود. این باعث می شود که قلب در حالی که خون و اکسیژن کمتری دریافت می کند، سخت تر کار کند.
چاقی و اختلالات خوردن
برخی افراد به دلیل استرس روحی پرخوری می کنند. وقتی این اتفاق در مدت زمان طولانی‌تری رخ دهد، منجر به چاقی، بیماری‌های سلامتی و اختلالات خوردن می‌شود. همچنین گروهی از افراد هستند که هنگام تجربه اضطراب مزمن کمتر غذا می خورند که می تواند منجر به سوء تغذیه شود.
همانطور که مشاهده کردید، استرس می تواند اثرات بسیار مخربی بر زندگی فرد داشته باشد و کیفیت کلی زندگی را کاهش دهد. بنابراین، دانستن سطح تحمل خود بسیار مهم است. تحمل از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
برخی افراد با سبک زندگی پر استرس بزرگ می شوند و برای برخی دیگر استرس و نگرانی مانعی برای زندگی سالم و پیشرفت می شود. اگر احساس می کنید تحت فشار شدید قرار گرفته اید، قبل از اینکه به یک اختلال اضطرابی یا مشکل جسمی تبدیل شود، با یک مشاور یا روانشناس صحبت کنید. سیمیاروم می تواند در این زمینه به شما کمک زیادی کند.
منبع
منبع