در خانه » اختلالات فکری و روانی »
اختلال روان تنی یک وضعیت روانی است که اغلب هیچ توضیح پزشکی برای علائم فیزیکی آن ندارد. این بیماری می تواند تقریباً هر قسمت از بدن را درگیر کند. افراد مبتلا به این بیماری افکار، احساسات یا نگرانی های بیش از حد در مورد علائم خود را تجربه می کنند که بر کیفیت کلی زندگی آنها تأثیر منفی می گذارد.
در یک بیماری روان تنی، پریشانی عاطفی یا سایر مشکلات روانی نقش کلیدی در سیر علائم و نشانه‌های جسمانی دارند. به عنوان مثال، افسردگی می تواند منجر به علائم بیماری های روان تنی شود، که به ویژه زمانی مشهود است که سیستم ایمنی فرد در اثر استرس شدید یا مزمن ضعیف شود. مبتلایان به این اختلال اغلب برای درمان به پزشک مراجعه می کنند، اما از اینکه هیچ تشخیصی برای مشکلات خود دریافت نمی کنند، ناامید می شوند. تصمیم در دست روانشناسان و روانپزشکان است. یک اختلال روان تنی گاهی اوقات یک اختلال علائم جسمی یا یک اختلال درد جسمی نامیده می شود.
اختلال روان تنی چقدر شایع است؟
این اختلال نسبتاً شایع است و در حدود 5-7 درصد از جمعیت عمومی رخ می دهد. به دلایلی که مشخص نیست، زنان حدود 10 برابر بیشتر از مردان در معرض درد فیزیکی هستند.
چه کسانی بیشتر در معرض اختلالات روان تنی هستند؟
هر فردی در هر سنی ممکن است به این بیماری مبتلا شود. مطالعات نشان می دهد که وجود برخی عوامل در افراد، آنها را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار می دهد، از جمله:
- سبک زندگی شلوغ و پر هرج و مرج
- مشکلات در شناخت و بیان احساسات
- بی توجهی والدین
- سابقه سوء استفاده جنسی
- سایر اختلالات روانی، مانند افسردگی یا اختلالات شخصیت
- سوء مصرف مواد (مانند اعتیاد به الکل یا اعتیاد)
- بیکاری
علت بیماری های روان تنی
مکانیسم های دقیق استرس به طور کامل شناخته نشده است، اما محققان می دانند که استرس و افسردگی می تواند باعث درد و بیماری جسمی شود. این فرآیند پیچیده است و با یک مثال می توان آن را بهتر توضیح داد.
بدن خود را با زودپز مقایسه کنید. اگر زودپز بتواند بخار را آزاد کند، خوب است. اگر نتواند بخار را آزاد کند، فشار تا زمانی که درپوش منفجر شود ادامه می یابد. حالا تصور کنید زودپز از قبل تحت فشار باشد و شعله را زیاد کنید تا غذا سریعتر پخته شود. هنگامی که ظرف دیگر نمی تواند فشار را تحمل کند، در ضعیف ترین نقطه خود می شکند.
مانند زودپز که در ضعیف ترین نقطه خود می شکند، بیماری های مرتبط با استرس در جایی که بدن شما ضعیف است به احتمال زیاد ایجاد می شود. فردی که تحت استرس است و نمی تواند یا نمی خواهد احساسات خود را تخلیه کند، در نهایت به نقطه ای از فروپاشی عاطفی می رسد. چنین وضعیتی منجر به علائم فیزیکی یا شروع یک دوره افسردگی شدید می شود.
اختلالات روان تنی چه تاثیری بر بدن دارد؟
این نوع اختلال می تواند تقریباً هر قسمت از بدن را تحت تأثیر قرار دهد. بخشی از واکنش جنگ یا گریز بدن به استرس، ترشح برخی مواد شیمیایی مانند آدرنالین است که می تواند در شرایط مرگ یا زندگی بسیار مفید باشد. اما اگر سطح این مواد در بدن بالا باشد یا به طور مداوم در یک دوره زمانی طولانی آزاد شود (مانند استرس مزمن)، به جای مفید بودن، برای بدن مضر خواهند بود.
بنابراین، دانستن اینکه استرس روانی چگونه خود را به صورت فیزیکی نشان می دهد، می تواند در کاهش اثرات استرس بر سلامتی مفید باشد. علائم فیزیکی رایج استرس عبارتند از: احساس خستگی، بی خوابی، دردها و دردهایی مانند درد عضلانی یا کمر، فشار خون بالا، مشکلات تنفسی، سوء هاضمه (ناراحتی معده)، سردرد و میگرن، اختلال نعوظ (ناتوانی جنسی).
علائم فیزیکی استرس می تواند در هر دو جنس متفاوت ظاهر شود. به عنوان مثال، زنان معمولاً علائمی مانند خستگی (با وجود خواب کافی)، تحریک پذیری و همچنین علائمی مانند نفخ و تغییرات قاعدگی را تحت استرس گزارش می کنند. اما علائم و نشانه های استرس در مردان بیشتر شامل درد قفسه سینه، افزایش فشار خون و تغییر در میل جنسی است.
علائم و نشانه های استرس نیز بسته به سن متفاوت است. کودکان استرس را از نظر جسمی تجربه می کنند زیرا هنوز توانایی کلامی برای بیان استرس و علت آن را ندارند. به عنوان مثال، کودکی که در مدرسه مشکل دارد ممکن است دچار معده درد یا سردرد مکرر شود.
نوجوانان سطوح بالایی از استرس را تجربه می کنند، به ویژه در دوره های سازگاری اجتماعی و تغییرات هورمونی. در همین حال، والدین علائم ناشی از استرس را به پرخاشگری ناشی از بلوغ نسبت می دهند.
نباید فراموش کرد که افراد مسن نیز مستعد افسردگی هستند زیرا با انزوا، از دست دادن و غم و اندوه و مشکلات سلامتی دست و پنجه نرم می کنند. ابتلا به افسردگی باعث درد روان تنی می شود. بسیاری از پزشکان به دلیل سن بالا، دردهای جسمی سالمندان را به دلایل پزشکی مرتبط با افزایش سن نسبت می دهند و به همین دلیل، این دسته از بیماران بیشتر از سایرین تشخیص های پزشکی دریافت می کنند و با کیسه بزرگی از داروها به خانه می روند. در حالی که در بسیاری از موارد مراجعه به روانشناس راه حل اصلی درد آنهاست.
علائم اختلال روان تنی چیست؟
افراد مبتلا به اختلالات روان تنی علاوه بر علائم فیزیکی (مانند درد یا ناراحتی معده)، علائم زیر را نیز دارند:
- آنها عصبانی یا تحریک پذیر هستند زیرا احساس می کنند که پزشکان نمی توانند بیماری آنها را تشخیص دهند.
- افسرده یا مضطرب هستند.
- آنها اغلب به دکتر مراجعه می کنند و دکتر به دکتر می روند.
- آنها مشکلاتی را در محل کار، مدرسه یا جامعه تجربه می کنند.
اختلال روان تنی چگونه تشخیص داده می شود؟
همانطور که گفتیم این بیماران در ابتدا به روانشناس یا روانپزشک ارجاع نمی شوند. حتی ممکن است برخی سال‌ها قبل از رفتن به کلینیک روانی به پزشکان مختلف مراجعه کرده باشند. دلیل چنین رفتاری وجود علائم فیزیکی واضحی است که آنها تجربه می کنند و هیچ شکی در وجود یک بیماری پزشکی باقی نمی گذارد. بنابراین، تشخیص با مراجعه به پزشک عمومی یا متخصص شروع می شود. از بیمار آنامنز گرفته می شود و معاینات و آزمایشات لازم انجام می شود. اینجاست که پزشکان و بیماران با یک سری پاسخ های منفی به همه آزمایش ها مواجه می شوند. این در حالی است که بیمار هنوز علائم را تجربه می کند. برای اینکه روانپزشک/روانشناس وجود این بیماری را در بیمار تایید کند، باید:
- بیمار یک یا چند علامت فیزیکی دارد که باعث ناراحتی یا اختلال در زندگی روزمره او می شود.
- سابقه وجود این علائم باید حداقل شش ماه باشد و هیچ دلیل پزشکی برای آنها وجود ندارد.
- بیمار افکار، نگرانی یا اضطراب مداوم در مورد علائم دارد.
درمان دردهای روان تنی و سایر علائم جسمی
برای درمان این اختلال از درمان شناختی رفتاری، دارودرمانی مانند داروهای ضد افسردگی و درمان مبتنی بر ذهن آگاهی استفاده می شود.
پیشگیری از اختلالات روان تنی
راهبردهای کاهش استرس و مدیریت در پیشگیری یا کاهش علائم جسمانی موثر هستند. روانشناسان سیمیاروم توصیه می کنند در مورد آنچه که می توانید و نمی توانید کنترل کنید واقع بین باشید. به طور منظم ورزش کنید و رژیم غذایی سالم داشته باشید و بخوابید. از روش ژورنال برای خلاص شدن از شر افکار منفی استفاده کنید. اگر تحت فشار کاری هستید، در صورت امکان، بخشی از کارهای خود را برون سپاری کنید و امور خود را به نظم بهتری برسانید. علاوه بر راه حل های فوق، از حمایت خانواده و دوستان نیز استفاده کنید. همچنین توصیه می شود برای آرامش بیشتر تکنیک های مدیتیشن و آرام سازی عضلات را با کمک روانشناس یاد بگیرید. با کمک درمان روانشناختی، علائم این اختلال به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. اگرچه در دوره های پر استرس زندگی احتمال عود علائم وجود دارد، اما با اجرای تکنیک های آموزش داده شده توسط روانشناس، کیفیت کلی زندگی بیمار به طور چشمگیری افزایش می یابد.
ذکر این نکته ضروری است که بیمار مبتلا به اختلال روان تنی برای جلب توجه دیگران، اغراق و اغراق نمی کند. علائم این بیماری به صورت واقعی و ناخوشایند توسط بیمار احساس می شود، با این تفاوت که منشاء آنها مشکلات روانی است نه دلیل پزشکی. یک تصور غلط رایج در بین اطرافیان بیمار این است که اختلال روان تنی یک مشکل ابداع شده است و همه چیز توسط خود فرد انجام می شود. واقعیت این است که علائم روان تنی واقعی هستند و مانند هر بیماری دیگری نیاز به درمان دارند. اگر علائم فیزیکی مداوم و غیر قابل توضیح دارید با ما تماس بگیرید. درمان های رفتاری و تغییر سبک زندگی برای شما خوب است و می تواند شما را از گذراندن زمان زیادی در مطب پزشک و صرف هزینه های زیادی برای آزمایش ها و درمان های غیر ضروری نجات دهد.
اختلال روان تنی
مترجم: سعیده بریانیان